KOMBE TË BASHKUARA (AP) — Kombet e Bashkuara do të fillojnë të zvogëlojnë forcën dhe operacionet e tyre paqeruajtëse , duke detyruar mijëra ushtarë në muajt e ardhshëm të evakuohen nga pikat e nxehta globale të largëta si rezultat i shkurtimeve të fundit të fondeve të SHBA-së për këtë organizatë botërore, tha një zyrtar i lartë i OKB-së.

Zyrtari, i cili foli në kushte anonimiteti për të diskutuar një takim privat, i informoi gazetarët të mërkurën mbi uljen prej 25% të paqeruajtësve në të gjithë botën, ndërsa Shtetet e Bashkuara, donatori më i madh i OKB-së, bëjnë ndryshime në përputhje me vizionin “Amerika e Para” të Presidentit Donald Trump .

Afërsisht 13,000 deri në 14,000 personel ushtarak dhe policor nga më shumë se 50,000 paqeruajtës të vendosur në nëntë misione globale do të dërgohen përsëri në vendet e tyre të origjinës. Zyra e mbështetjes së OKB-së në Somali do të preket gjithashtu. Kjo vjen në një kohë kur OKB-ja planifikon të shkurtojë rreth 15% të buxhetit prej 5.4 miliardë dollarësh të forcës paqeruajtëse për vitin e ardhshëm.

Zyrtari i lartë paralajmëroi se këto reduktime do të ndikojnë në të gjitha fushat e punës së tyre, duke përfshirë operacionet, si dhe personelin civil dhe atë të uniformuar. Nuk është e qartë se si dhe kur do të preken civilët dhe ata në zonat e konfliktit, por ata thanë se do të jetë e konsiderueshme.

Departamenti i paqeruajtjes i OKB-së aktualisht drejton misione në vende si Kongoja, Republika Qendrore Afrikane, Sudani i Jugut, Libani, Qipro dhe Kosova. Secili prej 193 vendeve anëtare të OKB-së është i detyruar ligjërisht të paguajë pjesën e tij për ruajtjen e paqes. Disa muaj më parë, ndërsa Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së, Antonio Guterres, po lobonte vende si SHBA-ja që të paguanin pjesën e tyre, ai argumentoi se, me një buxhet “që përfaqëson një pjesë shumë të vogël të shpenzimeve ushtarake globale – rreth gjysmën e një përqind – Paqeruajtja e OKB-së mbetet një nga mjetet më efektive dhe me kosto efektive për të ndërtuar paqen dhe sigurinë ndërkombëtare”.

Vendimi për të filluar një rishikim të madh të forcës paqeruajtëse – e njohur globalisht për beretat ose helmetat e saj dalluese blu – pasoi një takim të martën midis Guterres dhe përfaqësuesve nga vendet kryesore donatore, përfshirë Mike Waltz, ambasadorin e ri të SHBA-së në Kombet e Bashkuara . Waltz dhe zyrtarë të tjerë të administratës Trump kanë argumentuar se buxheti dhe agjencitë e OKB-së janë të fryra dhe të tepërta, duke u zotuar të mos japin kontribute të mëtejshme vullnetare ose të pavullnetshme derisa Departamenti i Shtetit të ketë vlerësuar efektivitetin e çdo agjencie ose programi të OKB-së.

Në një intervistë televizive javën e kaluar, Waltz tha se SHBA-të janë të përqendruara në “rikthimin e OKB-së në bazat e promovimit të paqes, zbatimit të saj dhe parandalimit të luftërave”.

Ai shtoi, “Duhet t’i heqim dorë nga të gjitha këto gjëra të pakuptimta.”

Operacionet paqeruajtëse të OKB-së janë rritur ndjeshëm. Në fund të Luftës së Ftohtë në fillim të viteve 1990, kishte 11,000 paqeruajtës të OKB-së. Deri në vitin 2014, kishte 130,000 në 16 operacione paqeruajtëse të shtrira larg. Sot, rreth 52,000 burra dhe gra shërbejnë në 11 zona konflikti në Afrikë, Azi, Evropë dhe Lindjen e Mesme.

SHBA-të përcaktuan se do të angazhonin 680 milionë dollarë për nëntë nga këto përpjekje paqeruajtëse, një ulje e konsiderueshme nga pagesa prej 1 miliard dollarësh që SHBA-të kishin bërë në këtë kohë vitin e kaluar, tha zyrtari i OKB-së. Ky financim do të jetë i arritshëm për të gjitha misionet aktive, veçanërisht ato për të cilat SHBA-të kanë treguar interes të veçantë, siç janë paqeruajtësit në Liban dhe Republikën Demokratike të Kongos.

Kontributet nga SHBA-të dhe Kina përbëjnë gjysmën e buxhetit të OKB-së për ruajtjen e paqes. Një tjetër zyrtar i lartë i OKB-së, i cili gjithashtu kërkoi të mbetej anonim për të diskutuar bisedimet private, tha se Kina ka lënë të kuptohet se do të paguajë kontributin e saj të plotë deri në fund të vitit./AP