Presidenti Donald Trump u nis për në Izrael dhe Egjipt të dielën për të festuar armëpushimin dhe marrëveshjen e pengjeve të ndërmjetësuar nga SHBA-ja midis Izraelit dhe Hamasit dhe për t’u bërë thirrje aleatëve të Lindjes së Mesme të shfrytëzojnë mundësinë për të ndërtuar një paqe të qëndrueshme në rajonin e paqëndrueshëm.

Është një moment i brishtë me Izraelin dhe Hamasin që janë vetëm në fazat e hershme të zbatimit të fazës së parë të marrëveshjes Trump, e cila synon t’i japë fund përgjithmonë luftës së shkaktuar nga sulmi i 7 tetorit 2023 ndaj Izraelit nga militantët e udhëhequr nga Hamasi.

Trump mendon se ka një dritare të ngushtë për të riformësuar Lindjen e Mesme dhe për të rivendosur marrëdhëniet e tensionuara prej kohësh midis Izraelit dhe fqinjëve të tij arabë. “Lufta mbaroi, në rregull?” u tha Trump gazetarëve që udhëtonin me të në rajon përpara lirimit të pritur të pengjeve nga Gaza.

«Mendoj se njerëzit janë të lodhur nga kjo», tha ai, duke theksuar se besonte që armëpushimi do të qëndronte për shkak të kësaj.

Është një moment, thotë presidenti republikan, që është ndihmuar nga mbështetja e administratës së tij për shkatërrimin e Izraelit të përfaqësuesve iranianë, përfshirë Hamasin në Gaza dhe Hezbollahun në Liban.

Shtëpia e Bardhë thotë se momentumi po shtohet gjithashtu sepse shtetet arabe dhe myslimane po demonstrojnë një fokus të ripërtërirë në zgjidhjen e konfliktit më të gjerë, dekadash të gjatë, izraelito-palestinez dhe, në disa raste, në thellimin e marrëdhënieve me Shtetet e Bashkuara.Trump ka thënë se pret që aktorët e pasur rajonalë të marrin drejtimin në rindërtimin e Gazës së shkatërruar nga lufta, por pranoi se puna do të zgjasë me vite.

Në shkurt, Trump kishte parashikuar se Gaza mund të rizhvillohej në atë që ai e quajti ” Riviera e Lindjes së Mesme “. Por të dielën në bordin e Air Force One, ai ishte më i kujdesshëm.

«Nuk e di për Rivierën për një kohë», tha Trump. «Është shkatërruar. Ky është si një vend për shkatërrime». Por ai tha se shpresonte që një ditë ta vizitonte territorin. «Do të doja të vendosja këmbët në të, të paktën», tha ai.

Një pikë e paqartë në marrëveshje

Faza e parë e marrëveshjes së armëpushimit kërkon lirimin e 48 pengjeve të fundit të mbajtura nga Hamasi, përfshirë rreth 20 që besohet se janë gjallë; lirimin e qindra të burgosurve palestinezë të mbajtur nga Izraeli; një rritje të ndihmës humanitare në Gaza; dhe një tërheqje të pjesshme të forcave izraelite nga qytetet kryesore të Gazës.

Trupat izraelite përfunduan të premten tërheqjen nga disa pjesë të Gazës, duke shkaktuar një numërim mbrapsht prej 72 orësh sipas marrëveshjes që Hamasi të lirojë pengjet izraelite, potencialisht ndërsa Trump është në terren atje. Ai tha se priste që kthimi i tyre të përfundonte të hënën ose të martën.

Trump do të vizitojë së pari Izraelin për t’u takuar me familjet e pengjeve dhe për t’iu drejtuar Knessetit, ose parlamentit, një nder që iu dha për herë të fundit Presidentit George W. Bush gjatë një vizite në vitin 2008. Zëvendëspresidenti JD Vance tha të dielën se Trump ka të ngjarë të takohet edhe me pengjet e sapoliruara.

“Trokitni në dru, por jemi shumë të sigurt se pengjet do të lirohen dhe ky president po udhëton në Lindjen e Mesme, me shumë mundësi sonte në mbrëmje, për t’i takuar dhe për t’i përshëndetur personalisht”, tha Vance në emisionin “Face the Nation” të CBS.

Trump më pas ndalet në Egjipt, ku ai dhe Presidenti egjiptian Abdel-Fattah el-Sissi do të drejtojnë një samit në Sharm el-Sheikh me udhëheqës nga më shumë se 20 vende për paqen në Gaza dhe në Lindjen e Mesme në përgjithësi.Është një armëpushim i brishtë dhe nuk është e qartë nëse palët kanë arritur ndonjë marrëveshje mbi qeverisjen e Gazës pas luftës, rindërtimin e territorit dhe kërkesën e Izraelit që Hamasi të çarmatoset. Negociatat mbi këto çështje mund të dështojnë dhe Izraeli ka lënë të kuptohet se mund të rifillojë operacionet ushtarake nëse kërkesat e tij nuk plotësohen.

“Mendoj se shanset që (Hamasi) të çarmatoset, e dini, janë shumë afër zeros”, tha HR McMaster, një këshilltar i sigurisë kombëtare gjatë mandatit të parë të Trump, në një aktivitet të organizuar nga Fondacioni për Mbrojtjen e Demokracive të enjten. Ai tha se mendonte se ajo që ndoshta do të ndodhte në muajt e ardhshëm është që ushtria izraelite “do të duhet t’i shkatërrojë ata”.

Izraeli vazhdon të sundojë mbi miliona palestinezë pa të drejta themelore, ndërsa vendbanimet zgjerohen me shpejtësi në të gjithë Bregun Perëndimor të pushtuar. Pavarësisht njohjes ndërkombëtare në rritje , shtetësia palestineze duket jashtëzakonisht e largët për shkak të kundërshtimit dhe veprimeve të Izraelit në terren .Lufta e ka lënë Izraelin të izoluar ndërkombëtarisht dhe të përballet me akuza për gjenocid , të cilat i mohon. Urdhëra arresti ndërkombëtar kundër kryeministrit izraelit Benjamin Netanyahu dhe ish-ministrit të tij të mbrojtjes janë në fuqi, dhe gjykata më e lartë e Kombeve të Bashkuara po shqyrton akuzat për gjenocid të ngritura nga Afrika e Jugut.

Hamasi është shkatërruar ushtarakisht dhe ka hequr dorë nga e vetmja armë negociuese me Izraelin duke liruar pengjet. Por grupi militant islamik është ende i paprekur dhe mund të rindërtohet përfundimisht nëse ka një periudhë të zgjatur qetësie.

Netanyahu përsëriti se Izraeli do të vazhdojë me demilitarizimin e Hamasit pasi të kthehen pengjet.

“Hamasi pranoi marrëveshjen vetëm kur ndjeu se shpata ishte në qafën e tij – dhe është ende në qafën e tij”, tha Netanyahu të premten ndërsa Izraeli filloi të tërhiqte trupat e tij.

Trump dëshiron të zgjerojë Marrëveshjet e Abrahamit

Pjesa më e madhe e Gazës është shndërruar në rrënoja dhe afërsisht 2 milionë banorët e territorit vazhdojnë të përballen me kushte të dëshpëruara.

Sipas marrëveshjes, Izraeli ra dakord të rihapë pesë pika kufitare, të cilat do të ndihmojnë në lehtësimin e rrjedhës së ushqimit dhe furnizimeve të tjera në Gaza, pjesë të së cilës po përjetojnë zi buke.

Trump po ngre gjithashtu një qendër koordinimi civilo-ushtarak të udhëhequr nga SHBA-të në Izrael për të ndihmuar në lehtësimin e rrjedhës së ndihmës humanitare, si dhe të ndihmës logjistike dhe të sigurisë në Gaza.

Rreth 200 trupa amerikane do të ndihmojnë në mbështetjen dhe monitorimin e marrëveshjes së armëpushimit si pjesë e një ekipi që përfshin vende partnere, organizata joqeveritare dhe aktorë të sektorit privat. Trupat amerikane nuk do të dërgohen në Gaza, tha të shtunën në një postim në rrjetet sociale admirali Brad Cooper, komandanti ushtarak amerikan për rajonin.

Shtëpia e Bardhë ka sinjalizuar se Trump po kërkon ta kthejë shpejt vëmendjen te mbështetja e një përpjekjeje për mandatin e parë të njohur si Marrëveshjet e Abrahamit , të cilat krijuan lidhje diplomatike dhe tregtare midis Izraelit dhe Emirateve të Bashkuara Arabe, Bahreinit dhe Marokut.

Një marrëveshje e përhershme në Gaza do të ndihmonte në hapjen e rrugës që Trump të fillojë bisedimet me Arabinë Saudite, si dhe me Indonezinë, vendin më të populluar mysliman, drejt normalizimit të marrëdhënieve me Izraelin, sipas një zyrtari të lartë të administratës Trump i cili i informoi gazetarët në kushte anonimiteti.

Një marrëveshje e tillë me Arabinë Saudite, shtetin më të fuqishëm dhe të pasur arab, ka potencialin të riformësojë rajonin dhe të rrisë reputacionin e Izraelit në mënyra historike.

Por ndërmjetësimi i një marrëveshjeje të tillë mbetet një detyrë e vështirë, pasi mbretëria ka thënë se nuk do ta njohë zyrtarisht Izraelin para një zgjidhjeje të konfliktit izraelito-palestinez./APRESS